Cây dừa cạn là cây gì?
Dừa cạn còn gọi là hải đằng, bông dừa, dương giác, trường xuân, hoa hải đằng là loại cây có tên khoa học Catharanthus roseus (L.) G. Don; Vinca rosea L; Lochnera rosea Reich. Thuộc họ Trúc đào Apocynaceae.
Khu vực phân bố
Do có hoa đẹp, nhiều màu sắc (Màu trắng, màu tím, màu vàng …) nên cây thường được trồng làm cảnh, thường thấy ở vườn cây cảnh của các gia đình. Loại cây này sống chủ yếu ở những vùng có khí hậu nhiệt đới, nắng nóng quang năm như Braxin, Philipin, Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia… Ở nước ta, cây dừa cạn thường xuất hiện nhiều ở các tỉnh ven biển miền Trung.
 |
| Cây dừa cạn hoa trắng |
Bộ phận dùng làm thuốc:
Lá, thân và rễ cây đều được dùng làm thuốc
Cách chế biến và thu hái:
Cây được thu hái quanh năm. Cách chế biến là đem cắt ngắn, phơi khô hoặc sao thơm để sử dụng.
Công dụng cây dừa cạn theo dân gian
- Phòng và hỗ trợ điều trị bệnh Ung thư, u bướu (Đặc biệt là ung thư máu)
- Hỗ trỗ điều trị bệnh tiểu đường, đường huyết cao
- Rất tốt cho người mắc huyết áp cao
- An thần, điều trị bệnh mất ngủ
- Tác dụng tốt đối với bệnh nhân bị bệnh bạch cầu (Bệnh máu trắng)
Thành phần hóa học
Từ những năm 1957 cây dừa cạn đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học thế giới đặc biệt là các nhà khoa học Mỹ và Canada, qua nhiều công trình nghiên cứu kỹ lưỡng về cây thuốc này các nhà khoa học đã tìm thấy trong cây có chứa các chất như acid pyrocatechic, vinblastin, vincaleucoblastin, acid ursolic, sắc tố flavonic trong cây dừa cạn hoa đỏ và đặc biệt là các ancaloit có nhân indol.
Hợp chất ancaloit trong cây dừa cạn đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Các nhà khoa học đã chứng minh hoạt chất ancaloit trong cây dừa cạn có tác dụng ổn định đường huyết, điều trị tiểu đường và bệnh ung thư.
Hiện nay Y học cổ truyền nhiều quốc gia trên thế giới đang áp dụng dùng cây dừa cạn làm thuốc hỗ trợ điều trị bệnh ung thư và bệnh tiểu đường.
 |
| Cây dừa cạn chữa bệnh |
Tác dụng cây dừa cạn theo sách
Theo Y sinh Tuệ Lâm (học viên Trường Y học cổ truyền Lê Hữu Trác tại TP HCM), cố GS-TS Đỗ Tất Lợi trong dược điển “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” cho biết theo kinh nghiệm sử dụng trong y học dân tộc của một số quốc gia thì rễ cây dừa cạn mọc hoang có tác dụng tẩy giun, chữa sốt, thân lá chữa bệnh ngoài da và đái đường: "Kinh nghiệm dùng dừa cạn chữa bệnh đái đường được ghi nhận ở Ấn Độ châu Úc, nam châu Phi quần đảo Antilles nhưng chứng minh bằng thực tế khoa học thì chưa có. Những thí nghiệm trên thỏ (gây đường huyết thực nghiệm) và trên chuột cho những kết luận không rõ ràng" - trích từ y văn của cố GS-TS Đỗ Tất Lợi.TS sinh học Võ Văn Chi khi nói về dừa cạn (Từ điển cây thuốc Việt Nam - bộ mới) bên cạnh bài thuốc chữa cao huyết áp đã có nhiều lưu ý về độc tính của cây dừa cạn, xin được tóm lược như sau: "Ở Trung Quốc gọi là trường xuân hoa… Ở Nuven Calêđôni, cây được xem là đắng, thu liễm, lọc máu, làm toát mồ hôi và trừ ly. Cây còn có tính chất khai vị, gây sẩy thai và chống bệnh lậu".
Bài thuốc trị bệnh từ cây dừa cạn
Trị tăng huyết áp
Với những người bệnh thường xuyên bị tăng huyết áp không kiểm soát, ngoài chế độ ăn uống điều độ, cũng có thể lấy 20g thân cây dừa cạn, đem sao khô vàng, sau đó thêm 20g lá dâu. Cho vào ấm đất, đun lấy nước, uống từ 2 – 3 lần mỗi ngày.
Trị đau nhức
Khi bị mỏi hay đau nhức xương khớp, có thể lấy một lượng bằng nhau lá dừa cạn và lá hoa hòe đem giã nhỏ ra sau đó đắp lên vùng đau sẽ thấy cơn đau nhức thuyên giảm đi rất nhiều.
Phụ nữ bị bế kinh
Bế kinh thường khiến phụ nữ bị đau bụng kinh, bụng đầy, mặt đỏ và cáu gắt khó chịu với người khác. Khi rơi vào tình trạng này lấy 16g dừa cạn phơi khô, 12g, nga truật, 8g chỉ xác, 16g trạch lan, 16g huyết đắng, 12g hương phụ, 10g hồng hoa, tất cả đem sắc uống ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Mất ngủ
Nếu thường xuyên bị khó ngủ, lấy 12g hạt muồng sao đen và lá vông nem, kết hợp với 20g thân lá dừa cạn khô sao vàng sắc uống trước khi đi ngủ sẽ dễ ngủ và giấc ngủ sâu hơn.
Ung thư máu, viêm đại tràng
Lấy từ 15 – 20g thân lá dừa cạn khô đem sao vàng, rồi sắc với nước trên lửa nhỏ. Uống trong ngày, mỗi ngày 2 – 3 lần.
Rong kinh
Phụ nữ bị rong kinh có thể lấy từ 20 – 30g dừa cạn sao vàng (toàn cây có cả hoa và rễ), sắc lấy nước, uống liên tục từ 3 – 5 ngày.
Trị u xơ tuyến tiền liệt
Người bệnh khi mắc bệnh u xơ tuyến tền liệt có thể lấy dừa cạn, huyền sâm, chè khô, xuyên sơn mỗi thứ 12g, 5g hoàng trinh nữ, 10g bối mẫu; cát căn, đinh lăng mỗi thứ 16g. Sắc uống ngày 1 thang, chia ba lần.
Trị bệnh trĩ
Cây dừa cạn được xem là phương thuốc giúp trị bệnh trĩ, búi trĩ sưng đau, tiết dịch, chảy máu tươi khá hiệu quả hiện nay. Lấy 1 lượng hoa và lá dừa cạn, lá thầu dầu tía bằng nhau, rửa sạch, giã nát đắp vào vùng trĩ. Đồng thời cho uống bài sau: dừa cạn (sao vàng) 20gam, cỏ mực 20gam, phòng sâm 16gam, hoàng kỳ 12g, đương quy 12g, bạch truật 16g, thăng ma 10g, sài hồ 10g, trần bì 10gam, cam thảo 12gam. Sắc ba lần uống ba lần, ngày 1 thang. Dùng thuốc 10 ngày liền. Nghỉ 3 – 4 ngày, sau đó tiếp đợt 2.
Chữa bạch cầu cấp
(bệnh máu trắng) bằng cách sắc uống thân và lá cây dừa cạn ( khoảng 15 gam thân lá khô/ngày). Trên thị trường, thuốc Vinblastin ( còn có tên Velban) là thành phẩm độc bảng A thường đóng ống 5-10 mg chế phẩm đông khô kèm theo 1 ống dung môi. Vinblastin có tác dụng ức chế sự sinh sản của các tế bào ung thư, ít ảnh hưởng đến hồng cầu và tiểu cầu.
Sự thật về cây dừa cạn chữa ung thư?
Về tác dụng trị ung thư như một số thông tin đề cập, qua trò chuyện với một số thầy thuốc y học cổ truyền, chúng tôi được những người hoạt động trong lĩnh vực bốc thuốc chữa bệnh cho biết chưa ghi nhận cũng như chưa từng gặp bệnh nhân nào hết các chứng bệnh K nhờ uống nước sắc cây dừa cạn. Lương y Kỳ Bá (quận 5) nói rằng đúng là có thông tin nói dừa cạn chữa được ung thư nhưng đó là thông tin ở nước ngoài, ở Việt Nam chưa thấy có công trình nghiên cứu nào khẳng định điều ấy.
Các tài liệu khoa học nước ngoài nói rằng để tách chất từ cây dừa cạn các chuyên gia nghiên cứu phải dày công bóc tách chất hóa học trong cây dừa cạn rồi phối hợp với chất khác thành hợp chất chữa một số chứng bệnh ung thư rất cầu kỳ, phức tạp. Nhưng hiệu quả đến đâu thì chưa có kết luận rõ ràng.
Đến nay các y văn cổ điển lẫn hiện đại ở Việt Nam chưa thấy tài liệu nào đề cập đến việc hoạt chất của dừa cạn được dùng làm thuốc ở dạng tươi hay khô, ở cành lá hay rễ… Và khi mọi việc chưa rõ ràng, việc tự ý dùng dừa cạn hay dứt ngang phác đồ điều trị của Tây y với bệnh nhân đang hóa trị, xạ trị là điều vô cùng nguy hiểm đối với người bệnh... (nguồn: báo cand.com.vn)
Đơn vị chia sẻ thông tin
- Nhà Thuốc Thân Thiện - Friendly Pharmacy
- Hotline: 0916893886 - 0856905886
- Website: nhathuocthanthien.com.vn
- Địa chỉ: Số 10 ngõ 68/39 đường Cầu Giấy, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Điểm 4.6/5 dựa vào 87 đánh giá
